3 January 2025 GUJARATI CURRENT AFFAIRS

3 January 2025 GUJARATI CURRENT AFFAIRS  

મુખ્ય હેડલાઇન્સ:

1. મહારાષ્ટ્ર સરકારે વિદ્યાર્થીઓમાં વાંચન સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નવી પહેલ શરૂ કરી.

2. સરકારે 3 જાન્યુઆરીના રોજ મિલકતોની ઈ-હરાજી માટે સુધારેલું પોર્ટલ 'BankNet' શરૂ કર્યું છે.

3. ગ્રામીણ ભારત મહોત્સવ 2025નું ઉદ્ઘાટન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા 4 જાન્યુઆરીએ દિલ્હીમાં કરવામાં આવ્યું હતું.

4. ઇન્ટરનેશનલ ચેમ્પિયનશિપ ઓફ હેન્ડબોલ (IHF) ટ્રોફી મેન યુથ એન્ડ જુનિયર (કોંટિનેંટલ સ્ટેજ – એશિયા) શરૂ થઈ ગઈ છે.

5. DPIIT એ ભારતીય સ્ટાર્ટ-અપ ઇકોસિસ્ટમને વૈશ્વિક સ્તરે પ્રોત્સાહન આપવા માટે સ્ટાર્ટઅપ પોલિસી ફોરમ (SPF) સાથે એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કર્યા.

6. SBI રિસર્ચના અભ્યાસ મુજબ, FY2024માં પ્રથમ વખત ગ્રામીણ ગરીબીનો ગુણોત્તર 5% થી નીચે 4.86% થઈ ગયો જે FY2023 માં 7.2% હતો.

7. કાપડ મંત્રાલય દ્વારા મેડિકલ ટેક્સટાઇલ ક્વોલિટી કંટ્રોલ ઓર્ડર, 2024 જારી કરવામાં આવ્યો છે.

8. સરકારે ફોરેન ટ્રેડ પોલિસી, 2023માં સુધારાની સૂચના આપી.

9. કેન્દ્રીય કેબિનેટે ભારતના સહકાર મંત્રાલય અને ઇન્ડોનેશિયાના વેપાર મંત્રાલય વચ્ચે બિન-બાસમતી સફેદ ચોખાના વેપાર પરના એમઓયુને મંજૂરી આપી.

10. કેન્દ્રીય જલ શક્તિ મંત્રી શ્રી સી.આર. પાટીલે 31 ડિસેમ્બરે વર્ષ 2024 માટે સમગ્ર દેશનો ડાયનેમિક ગ્રાઉન્ડ વોટર રિસોર્સ એસેસમેન્ટ રિપોર્ટ બહાર પાડ્યો હતો.

11. સાવિત્રીબાઈ ફૂલે જયંતિ 2025: 3 જાન્યુઆરી

12. ઓડિયા કવયિત્રી પ્રતિભા સતપથીને ગંગાધર રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવશે.

13. NPCI એ UPI એપ્સ માટે માર્કેટ કેપની સમયમર્યાદા 2026 સુધી લંબાવી છે.

 

વિષય: રાજ્ય સમાચાર/મહારાષ્ટ્ર

મહારાષ્ટ્ર સરકારે વિદ્યાર્થીઓમાં વાંચન સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે નવી પહેલ શરૂ કરી

• “મહારાષ્ટ્ર કા પઠન સંકલ્પ” અભિયાન 1 જાન્યુઆરી, 2025 થી શરૂ થયું છે. તે 1 જાન્યુઆરીથી 15 જાન્યુઆરી સુધી ચાલશે.
• તેનાથી યુવાનોને વાંચનની ટેવ કેળવવા પ્રોત્સાહિત થશે.
• આ પહેલ હેઠળ, યુનિવર્સિટીઓ, કોલેજો અને જાહેર પુસ્તકાલયો વિદ્યાર્થીઓને સામૂહિક વાંચનમાં જોડવા માટે ઘણા કાર્યક્રમોનું આયોજન કરશે.
• તે સાહિત્ય દ્વારા સામાજિક જાગૃતિ પણ લાવશે.
• આ અભિયાન "ગ્રુપ રીડિંગ" પ્રોગ્રામથી શરૂ કરવામાં આવ્યું છે.
• વિદ્યાર્થીઓ અને પુસ્તકાલયના સભ્યો તેમની પસંદગીના પુસ્તકો વાંચવા માટે યુનિવર્સિટીના ઓડિટોરિયમ, કોલેજ કેમ્પસ અને જાહેર પુસ્તકાલયોમાં ભેગા થશે.
• આ પહેલનું મુખ્ય લક્ષણ "પુસ્તક સમીક્ષા અને વર્ણન સ્પર્ધા" છે.
• આ પહેલ હેઠળ તમામ વિદ્યાર્થીઓને તેમના નિયમિત અભ્યાસક્રમની બહારનું પુસ્તક પસંદ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવશે.

વિષય: સરકારી યોજનાઓ અને પહેલ

સરકારે 3 જાન્યુઆરીના રોજ મિલકતોની ઈ-હરાજી માટે સુધારેલું પોર્ટલ 'BankNet' શરૂ કર્યું

• આ પોર્ટલનો ઉદ્દેશ્ય તમામ જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો (PSBs) પાસેથી અસ્કયામતોની ઈ-ઓક્શનને સુવ્યવસ્થિત કરવાનો છે, જે ખરીદદારો અને રોકાણકારો માટે મૂલ્યવાન તકો શોધવા અને તેમાં ભાગ લેવાનું સરળ બનાવે છે.
• 122,000 થી વધુ મિલકતો હરાજી માટે પહેલાથી જ પોર્ટલ પર ખસેડવામાં આવી છે.
• આ પ્લેટફોર્મની શરૂઆત જાહેર ક્ષેત્રની બેંકોની સુધારણા પ્રક્રિયામાં મદદ કરશે, બેંકોની બેલેન્સ શીટમાં સુધારો કરશે અને વ્યવસાયો અને વ્યક્તિઓને ધિરાણની ઉપલબ્ધતામાં વધારો કરશે.
• પોર્ટલની સૂચિમાં રહેણાંક મિલકતો જેમ કે ફ્લેટ, સ્વતંત્ર મકાનો અને ખુલ્લા પ્લોટ, તેમજ વ્યાપારી મિલકતો, ઔદ્યોગિક જમીનો અને ઇમારતો, દુકાનો, વાહનો, પ્લાન્ટ અને મશીનરી અને કૃષિ અને બિન-ખેતીની જમીનોનો સમાવેશ થાય છે.

વિષય: રાષ્ટ્રીય સમાચાર

ગ્રામીણ ભારત મહોત્સવ 2025નું ઉદ્ઘાટન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી દ્વારા 4 જાન્યુઆરીએ દિલ્હીમાં કરવામાં આવ્યું

• આ કાર્યક્રમ 4 થી 9 જાન્યુઆરી સુધી છ દિવસ ચાલશે.
• તેનો ઉદ્દેશ્ય ગ્રામીણ ભારતની ઉદ્યોગસાહસિક ક્ષમતા અને સાંસ્કૃતિક વારસાને પ્રદર્શિત કરવાનો છે જેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય 'વિકસિત ભારત 2047 માટે સ્થિતિસ્થાપક ગ્રામીણ ભારતનું નિર્માણ' કરવાનો છે.
• નેશનલ બેંક ફોર એગ્રીકલ્ચર એન્ડ રૂરલ ડેવલપમેન્ટ (નાબાર્ડ), ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ ફાયનાન્સિયલ સર્વિસીસ હેઠળ આ કાર્યક્રમનું આયોજન કરે છે.
• નાબાર્ડ આ કાર્યક્રમનું આયોજન ગ્રામીણ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને મજબૂત કરવા, સ્વનિર્ભર અર્થતંત્રને પ્રોત્સાહન આપવા અને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ઈનોવેશનને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કરી રહ્યું છે.
• આ લક્ષ્યોને હાંસલ કરવા માટે પ્રોગ્રામમાં નિષ્ણાતોની આગેવાની હેઠળ વિવિધ સત્રો, વર્કશોપ અને વર્ગોનો સમાવેશ થાય છે.
• આ પહેલ પૂર્વોત્તર ભારત પર વિશેષ ભાર મૂકીને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં નાણાકીય સમાવેશ, ટકાઉ કૃષિ પદ્ધતિઓ અને આર્થિક સ્થિરતા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે.
• ગ્રામીણ મહિલા ઉદ્યોગસાહસિકતાને ટેકો આપવો અને સરકારી પ્રતિનિધિઓ, ગ્રામીણ વેપારી માલિકો, કારીગરો અને વિવિધ હિસ્સેદારો વચ્ચે ક્રિયાપ્રતિક્રિયાની સુવિધા આપવાનું આનું એક મહત્વનું પાસું છે.

 

વિષય: રમતગમત

ઇન્ટરનેશનલ ચેમ્પિયનશિપ ઓફ હેન્ડબોલ (IHF) ટ્રોફી મેન યુથ એન્ડ જુનિયર (કોંટિનેંટલ સ્ટેજ – એશિયા) શરૂ થઈ

• લખનૌના કેડી સિંહ બાબુ સ્ટેડિયમમાં પ્રથમ વખત તેની શરૂઆત થઈ છે.
• આ ટુર્નામેન્ટમાં ચાર દેશો ભાગ લઈ રહ્યા છે. તેઓ બાંગ્લાદેશભારત, કઝાકિસ્તાન, ઉઝબેકિસ્તાન અને ભારત.
• પ્રથમ દિવસે યુવા અને જુનિયર કેટેગરીમાં કઝાકિસ્તાને બાંગ્લાદેશ પર જીત મેળવી હતી.
• પ્રથમ દિવસે યુવા અને જુનિયર કેટેગરીમાં ભારત ઉઝબેકિસ્તાન સામે રમ્યું હતું.
• આ ક્વોલિફાઇંગ ટુર્નામેન્ટ છે. તેનો વિજેતા વર્લ્ડ ચેમ્પિયનશિપ માટે ક્વોલિફાય થશે.

 

વિષય: મેમોરેન્ડમ ઓફ અન્ડરસ્ટેન્ડિંગ/અન્ય કરાર

DPIIT એ ભારતીય સ્ટાર્ટ-અપ ઇકોસિસ્ટમને વૈશ્વિક સ્તરે પ્રોત્સાહન આપવા માટે સ્ટાર્ટઅપ પોલિસી ફોરમ (SPF) સાથે એમઓયુ પર હસ્તાક્ષર કર્યા

• ડિપાર્ટમેન્ટ ફોર પ્રમોશન ઑફ ઈન્ડસ્ટ્રી એન્ડ ઈન્ટરનલ ટ્રેડ અને SPF વચ્ચેનો આ સહયોગ સ્ટાર્ટ-અપ્સને ખીલવામાં મદદ કરશે.
• આનાથી તેઓને વૈશ્વિક ઇનોવેશન હબ બનવાના ભારતના મિશનમાં યોગદાન આપવામાં મદદ મળશે.
• નેશનલ સ્ટાર્ટઅપ વીકની ઉજવણીના ભાગરૂપે 15 જાન્યુઆરીથી નવી દિલ્હીમાં બે દિવસીય SPF મીટિંગનું આયોજન કરવામાં આવશે.
• એસપીએફની બેઠક સ્થાપકો અને નીતિ ઘડનારાઓની પરિષદ હશે.
• આ ઇવેન્ટ DPIIT અને SPF સભ્યો વચ્ચે નવા સહયોગ માટેનું પ્લેટફોર્મ હશે.

 

વિષય: ભારતીય અર્થતંત્ર

SBI રિસર્ચના અભ્યાસ મુજબ, FY2024માં પ્રથમ વખત ગ્રામીણ ગરીબીનો ગુણોત્તર 4.86% થઈ ગયો જે FY2023 માં 7.2% હતો

• નાણાકીય વર્ષ 2024 દરમિયાન ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ગરીબીમાં ઝડપથી ઘટાડો થયો હતો. સમાન સમયગાળા દરમિયાન શહેરી વિસ્તારોમાં ગરીબીનું પ્રમાણ 4.6 ટકાથી ઘટીને 4.09 ટકા થયું હતું.
• ગ્રામીણ ગરીબીના ગુણોત્તરમાં આ ઘટાડો 0-5% વચ્ચેના ઊંચા વપરાશ વૃદ્ધિને કારણે છે.
• પરિણામે, ગરીબી રેખા નાણાકીય વર્ષ 2023માં 5-10% ડેસીલથી બદલાઈને નાણાકીય વર્ષ 2024માં 0-5% થઈ ગઈ.
• રિપોર્ટ અનુસાર, ડાયરેક્ટ બેનિફિટ ટ્રાન્સફર (DBT) જેવા ટ્રાન્સફર પ્રોગ્રામમાં વધારો એ અન્ય એક પરિબળ છે જે ગ્રામીણ-શહેરી વિભાજનને સંકુચિત કરવામાં ફાળો આપે છે.
• એસબીઆઈના અહેવાલ મુજબ, સુરેશ તેંડુલકરની ગરીબી રેખામાં દશક ફુગાવા અને આરોપણ ઘટકને ધ્યાનમાં લેતા, FY24 માટે સુધારેલ ગરીબીનું સ્તર ગ્રામીણ વિસ્તારો માટે દર મહિને રૂ. 1,632 અને શહેરી વિસ્તારો માટે રૂ. 1,944 હશે.
• તેંડુલકરની આગેવાની હેઠળના નિષ્ણાત જૂથે અગાઉ 2011-12માં ગરીબી રેખા શહેરી વિસ્તારોમાં રૂ. 1,000 અને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં રૂ. 816 ગણાવી હતી.
• રિપોર્ટ અનુસાર, ભારતનો ગરીબી દર હાલમાં 4% થી 4.5% ની વચ્ચે હોઈ શકે છે.
• ERD મુજબ, મોટાભાગના ઉચ્ચ આવક ધરાવતા રાજ્યોમાં બચત દર રાષ્ટ્રીય સરેરાશ (31%) કરતા વધારે છે.
• બિહાર અને ઉત્તર પ્રદેશમાં બચતનો દર ઓછો છે, જે વધતા સ્થળાંતરને કારણે હોઈ શકે છે.

 

વિષય: રાષ્ટ્રીય સમાચાર

કાપડ મંત્રાલય દ્વારા મેડિકલ ટેક્સટાઇલ ક્વોલિટી કંટ્રોલ ઓર્ડર, 2024 જારી કરવામાં આવ્યો

• મેડિકલ ટેક્સટાઈલ ક્વોલિટી કંટ્રોલ ઓર્ડર, 2024નો હેતુ મેડિકલ ટેક્સટાઈલની શ્રેણી હેઠળ આવતી આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની અસરકારકતા અને સલામતીની ખાતરી આપવાનો છે.
• ઓર્ડર લેબલીંગ સ્પષ્ટીકરણો અને પરીક્ષણ પ્રક્રિયાઓ સહિત આ ઉત્પાદનો માટે કડક ગુણવત્તા માપદંડ સ્થાપિત કરે છે.
• મંત્રાલયે ક્વોલિટી કંટ્રોલ ઓર્ડરનું પાલન કરવા માટે નાના અને મધ્યમ કદના સાહસો (SME) સેક્ટરને 1 એપ્રિલ, 2025 સુધી વધારાનું વિસ્તરણ આપ્યું છે.
• ઉત્પાદકો અને આયાતકારોને તેમની હાલની વારસાની સૂચિમાંથી છૂટકારો મેળવવા માટે 30 જૂનના રોજ સમાપ્ત થતો છ મહિનાનો સંક્રમણ સમયગાળો આપવામાં આવ્યો છે.
• આ જોગવાઈને કારણે ઉદ્યોગ લઘુત્તમ વિક્ષેપ સાથે ગુણવત્તાના નવા ધોરણો અપનાવી શકશે.

 

વિષય: રાષ્ટ્રીય સમાચાર

સરકારે ફોરેન ટ્રેડ પોલિસી, 2023માં સુધારાની સૂચના આપી

• ડાયરેક્ટોરેટ જનરલ ઓફ ફોરેન ટ્રેડ (DGFT) એ ફોરેન ટ્રેડ પોલિસી, 2023 માં સુધારાની સૂચના આપી છે.
• આમાં હિતધારકોના પરામર્શ માટે FTP ને કાનૂની સમર્થન આપવા માટે 1.07A અને 1.07Bનો સમાવેશ થાય છે, જેથી સંબંધિત હિતધારકો પાસેથી વિચારો, સૂચનો, ટિપ્પણીઓ અથવા પ્રતિસાદ પ્રાપ્ત કરી શકાય.
• સુધારાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયામાં તમામ હિતધારકોની ભાગીદારીને પ્રોત્સાહિત કરવાનો છે.
• તે વિદેશી વેપાર નીતિ, 2023 ની રચના અથવા સુધારાને લગતા વિચારો, સૂચનો, ટિપ્પણીઓ અથવા પ્રતિસાદ ન સ્વીકારવા માટેના કારણોને સંચાર કરવા માટે એક પદ્ધતિ પણ પ્રદાન કરશે.
• આ સૂચના વ્યાપાર-સંબંધિત નિર્ણય લેવામાં સમાવેશના નવા યુગનો એક ભાગ છે.

 

વિષય: એમઓયુ/કરાર

કેન્દ્રીય કેબિનેટે ભારતના સહકાર મંત્રાલય અને ઈન્ડોનેશિયાના વેપાર મંત્રાલય વચ્ચે બિન-બાસમતી સફેદ ચોખાના વેપાર પરના એમઓયુને મંજૂરી આપી

• આ એમઓયુ આંતરરાષ્ટ્રીય કિંમતોના આધારે વાર્ષિક 10 લાખ મેટ્રિક ટન બિન-બાસમતી સફેદ ચોખાના ઉત્પાદન અને વેપાર માટે કરવામાં આવ્યા છે.
• કરારનો સમયગાળો ચાર વર્ષનો રહેશે અને વધારાના ચાર વર્ષ માટે આપોઆપ લંબાવવામાં આવશે.
• આ કરાર નેશનલ કોઓપરેટિવ એક્સપોર્ટ લિમિટેડ (NCEL) દ્વારા લાગુ કરવામાં આવશે.
• આ એમઓયુ વેપાર અસંતુલનના મુદ્દાને ઉકેલવામાં અને ભારત-ઇન્ડોનેશિયા વેપાર સંબંધોને મજબૂત કરવામાં મદદ કરશે.
• NCEL પારદર્શક ટેન્ડર પ્રક્રિયા દ્વારા અને સહકારી મંડળીઓ પાસેથી ખુલ્લા બજારમાંથી બિન-બાસમતી સફેદ ચોખા (NBWR) પ્રાપ્ત કરશે.

 

વિષય: અહેવાલો અને સૂચકાંકો/રેન્કિંગ્સ

કેન્દ્રીય જલ શક્તિ મંત્રી શ્રી સી.આર. પાટીલે 31 ડિસેમ્બરે વર્ષ 2024 માટે સમગ્ર દેશનો ડાયનેમિક ગ્રાઉન્ડ વોટર રિસોર્સ એસેસમેન્ટ રિપોર્ટ બહાર પાડ્યો

• સેન્ટ્રલ ગ્રાઉન્ડ વોટર બોર્ડ (CGWB) અને રાજ્યો/યુટીઆ સંયુક્ત આકારણીનો ઉપયોગ વિવિધ હિતધારકો દ્વારા યોગ્ય દરમિયાનગીરી કરવા માટે કરી શકાય છે.
• મૂલ્યાંકન મુજબ, દેશમાં કુલ વાર્ષિક ભૂગર્ભજળ રિચાર્જ 446.90 બિલિયન ક્યુબિક મીટર (બીસીએમ) હોવાનો અંદાજ છે.
• કુદરતી સ્રાવ માટે ફાળવણીને ધ્યાનમાં રાખીને, વાર્ષિક શોષણક્ષમ ભૂગર્ભજળ સંસાધન 406.19 BCM હોવાનો અંદાજ છે.
• તમામ ઉપયોગો માટે વાર્ષિક ભૂગર્ભજળ નિષ્કર્ષણ 245.64 BCM છે. દેશ માટે ભૂગર્ભજળના શોષણનું સરેરાશ સ્તર 60.47% છે.
• દેશમાં કુલ 6746 આકારણી એકમો (બ્લોક/વિભાગ/તાલુકા)માંથી, 4951 (73.4%) આકારણી એકમોને 'સલામત' તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યા છે.
• 711 (10.5%) આકારણી એકમોને 'અર્ધ-ગંભીર' તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યા છે, 206 (3.05%) આકારણી એકમોને 'ગંભીર' તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યા છે અને 751 (11.1%) આકારણી એકમોને 'અતિ ગંભીર' તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યા છે
• આ સિવાય, 127 (1.8%) આકારણી એકમો છે, જેને 'ખારા' તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવ્યા છે કારણ કે આ એકમોમાં ફ્રેટિક જલભરમાં ભૂગર્ભજળનો મોટો ભાગ ખારો અથવા ખારો છે.
• 2017ના મૂલ્યાંકનથી 2024માં કુલ વાર્ષિક ભૂગર્ભજળ રિચાર્જમાં નોંધપાત્ર વધારો થયો છે (15 BCM) અને નિષ્કર્ષણ (3 BCM) ઘટ્યું છે.
• ટાંકીઓ, તળાવો અને જળ સંરક્ષણ માળખાંમાંથી રિચાર્જમાં છેલ્લા પાંચ મૂલ્યાંકનોમાં સતત વધારો જોવા મળ્યો છે.
• વર્ષ 2023ની સરખામણીએ વર્ષ 2024માં તેમાં 0.39 BCMનો વધારો થયો છે.
• વર્ષ 2017ના સંદર્ભમાં, ટાંકીઓ, તળાવો અને જળ સંરક્ષણ માળખાઓમાંથી રિચાર્જમાં 11.36 BCM (2017માં 13.98 BCMથી 2024માં 25.34 BCM)નો વધારો થયો છે.
• સલામત કેટેગરી હેઠળના આકારણી એકમોની ટકાવારી 2017માં 62.6% થી વધીને 2024 માં 73.4% થઈ ગઈ છે (2023 માં સલામત આકારણી એકમોની ટકાવારી 73.14% હતી).
• અતિશય શોષણ કરાયેલ આકારણી એકમોની ટકાવારી 2017 માં 17.24% થી ઘટીને 2024 માં 11.13% થઈ ગઈ છે (2023 માં OE આકારણી એકમોની ટકાવારી 11.23% હતી).

 

વિષય: સમાચારમાં વ્યક્તિત્વ

સાવિત્રીબાઈ ફૂલે જયંતિ 2025: 3 જાન્યુઆરી

• સાવિત્રીબાઈ ફુલેની 194મી જન્મજયંતિ 3 જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવી હતી.
• તેઓ ભારતમાં પ્રથમ મહિલા શિક્ષક હતા જેમણે શિક્ષણ અને સાક્ષરતા દ્વારા મહિલાઓ અને અસ્પૃશ્યોને સશક્ત કર્યા હતા.
• આ દિવસે તેલંગણા રાજ્ય મહિલા શિક્ષકો અને મહિલા શિક્ષણમાં અગ્રણી સાવિત્રીબાઈ ફુલેના વારસાને સન્માનિત કરવા મહિલા શિક્ષક દિવસની ઉજવણી કરે છે.

સાવિત્રીબાઈ ફૂલે:

• સાવિત્રીબાઈ ફુલેનો જન્મ મહારાષ્ટ્રના નાયગાંવમાં થયો હતો.
• તેમનો જન્મ 3 જાન્યુઆરી, 1831ના રોજ થયો હતો અને 10 માર્ચ, 1897ના રોજ તેમનું અવસાન થયું હતું.
• તે જ્યોતિરાવ ફુલેની પત્ની હતી, જેઓ એક કાર્યકર અને સમાજ સુધારક પણ હતા.
• ભારતની પ્રથમ કન્યા શાળા, “ભીડે વાડા” ની સ્થાપના 1848 માં સાવિત્રીબાઈ દ્વારા તેમના પતિ જ્યોતિબા ફુલેની મદદથી પૂણેમાં કરવામાં આવી હતી.
• તેમને મુખ્યત્વે જ્ઞાનજ્યોતિ ક્રાંતિજ્યોતિ સાવિત્રીબાઈ ફુલે તરીકે યાદ કરવામાં આવે છે.
• તેમણે દલિતો અને નીચલી જાતિની મહિલાઓ માટે શાળાઓ પણ ખોલી અને દરેકને શિષ્યવૃત્તિ આપીને શાળાએ જવા માટે પ્રોત્સાહિત કર્યા.
• સાવિત્રીબાઈએ 1852માં મહિલાઓના અધિકારો અંગે જાગૃતિ લાવવા માટે મહિલા સેવા મંડળની શરૂઆત કરી હતી.

 

વિષય: પુરસ્કારો અને સન્માન

ઓડિયા કવયિત્રી પ્રતિભા સતપથીને ગંગાધર રાષ્ટ્રીય પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવશે

• પ્રતિભા સતપથીને સંબલપુર યુનિવર્સિટી દ્વારા 2023 માટે ગંગાધર રાષ્ટ્રીય કવિતા પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવશે.
• આ પુરસ્કાર સંબલપુર યુનિવર્સિટીના 58મા સ્થાપના દિવસના અવસર પર આપવામાં આવશે.
• તેમને સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા છે. ઓડિયામાં તેમની કૃતિઓ ઘણી ભારતીય અને વિદેશી ભાષાઓમાં અનુવાદિત થઈ છે.
• આ પુરસ્કાર 1989 માં સંબલપુર યુનિવર્સિટી દ્વારા સ્થાપિત કરવામાં આવ્યો હતો.
• એવોર્ડમાં પ્રશસ્તિપત્ર, શાલ અને રૂ. 1,00,00નું રોકડ પુરસ્કાર છે.
• અગાઉ ગુલઝાર, અલી સરદાર ઝાફરી, કેદારનાથ સિંહ, અયપ્પા પાણિકર વગેરેને કવિતા ક્ષેત્રે શ્રેષ્ઠતા માટે ગંગાધર રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યો હતો.

વિષય: ભારતીય અર્થતંત્ર

NPCI એ UPI એપ્સ માટે માર્કેટ કેપની સમયમર્યાદા 2026 સુધી લંબાવી છે

• NPCI એ 31 ડિસેમ્બર, 2026 સુધી 30% વોલ્યુમ કેપ અપનાવવા માટે થર્ડ-પાર્ટી યુનિફાઈડ પેમેન્ટ્સ ઈન્ટરફેસ (UPI) એપ્સને વધારાના બે વર્ષ આપ્યા છે.
• NPCIએ ત્રીજી વખત સમયમર્યાદામાં વિલંબ કર્યો છે.
• NPCI અનુસાર, હાલના થર્ડ-પાર્ટી એપ્લીકેશન પ્રોવાઇડર્સ (TPAP) માટે વોલ્યૂમ કેપ કરતાં વધુ અનુપાલનની સમયમર્યાદા બે વર્ષ અથવા ડિસેમ્બર 2026 સુધી લંબાવવામાં આવી છે.
• નવેમ્બર 2020 માં, નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) એ પ્રથમ વખત UPI એપ્સ દ્વારા હેન્ડલ કરી શકાય તેવા વ્યવહારોની સંખ્યાને 30% સુધી મર્યાદિત કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો.
• PhonePe અને Google Pay જેવા મુખ્ય TPPA હાલમાં UPI વ્યવહારોના 80% હિસ્સો ધરાવે છે.
• છેલ્લા ત્રણ મહિનામાં કરવામાં આવેલા UPI વ્યવહારોની કુલ સંખ્યાને ધ્યાનમાં લઈને 30% મર્યાદા રોલિંગના આધારે નક્કી કરવામાં આવશે.
• NPCI એ તાત્કાલિક અસરથી થર્ડ પાર્ટી એપ પ્રદાતા WhatsApp Pay માટે UPI યુઝર્સને ઓનબોર્ડ કરવાની મર્યાદા દૂર કરી છે.
• WhatsApp Pay હવે ભારતમાં તેના સમગ્ર યુઝર બેઝને UPI સેવાઓ પ્રદાન કરી શકે છે. NPCIએ 100 મિલિયન યુઝર લિમિટ હટાવી દીધી છે.